Regjioni: Kosova

Çmimi për Media i PCi-së për paraqitjen e bashkëjetesës shumetnike në Kosovë, për gazetarët dhe mediat që morën pjesë në kategorinë e përmbajtjeve mediatike në gjuhën shqipe, u nda më 3 mars 2022 në Prishtinë.

Çmimi për Media u krijua si një aktivitet pasues i iniciuar nga edicionet e Dialogut Konsultativ të Mediave të organizuara nga PCi, të cilat përbëjnë boshtin kurrizor të punës mediatike në programin e PCi-së për Ballkanin. Këto diskutime bëjnë bashkë profesionistë të mediave nga Kosova dhe Serbia për të analizuar problemet dhe për të kërkuar zgjidhje për përmirësimin e cilësisë së raportimit dhe për të luftuar narrativat përçarëse. Një përfundim i përsëritur i këtyre diskutimeve ishte se mungojnë storiet për jetën e zakonshme, për jetesën së bashku, për bashkëjetesën paqësore shumetnike, si në Kosovë ashtu edhe në Serbi. Pamja mediatike që shqiptarët dhe serbët marrin për njëri-tjetrin nga mediat kosovare dhe serbe është pothuajse ekskluzivisht e zymtë, bardh e zi – dhe e begatë me narrativa përçarëse.

Me krijimin e Çmimit Vjetor për Media, PCi kishte për qëllim stimulimin, promovimin dhe shpërblimin e përmbajtjeve mediatike nga Kosova dhe Serbia që eksplorojnë tema në lidhje me bashkëjetesën e komuniteteve. Konkursi për Çmimin e Mediave u publikua pranverën e kaluar. Thirrjen për Aplikim mund ta gjeni këtu.

Pas ngjarjes në Beograd ku u ndanë shpërblimet për përmbajtjen mediatike në gjuhën serbe, më 3 mars, në Prishtinë u mbajt ceremonia e ndarjes së çmimeve për kontributet në gjuhën shqipe. Juria përbëhej nga tre gazetarë të shquar kosovarë, Brikenda Rexhepi nga Televizioni Koha, Gentiana Begolli nga transmetuesi kombëtar Radio Televizioni i Kosovës dhe Ismet Hajdari, nga Byroja Kosovare e Agence France-Presse (AFP).

Çmimi i parë në kategorinë audio-vizuale iu dha Ardiana Thaçit për storien e saj “Heshtja që vrau” të cilin mund ta gjeni këtu. Në kategorinë e shkruar, çmimi i parë iu nda Fitim Gashit për Të pastrehët e pandemisë.

Anëtarët e jurisë theksuan rëndësinë e një çmimi që motivon gazetarët në shoqëritë e ndara. Ata theksuan se “Ky është i vetmi çmim i këtij lloji në të gjithë rajonin. Ai inkurajon gazetarët të paraqesin realitetin mes komuniteteve, gjë që ka rëndësi jetike për një bashkëjetesë të shëndoshë shoqërore, pa zemërim dhe urrejtje.”

Në edicionet e Dialogut Konsultativ të Mediave të PCi (bosht kurrizor i punës mediatike në programin tonë në Ballkan), të cilat bëjnë bashkë profesionistë të mediave nga Kosova dhe Serbia për të analizuar skenën mediatike, ka dalë në pah vazhdimisht një çështje – mungesa e storieve për jetën e zakonshme, për jetesën së bashku, për bashkëjetesën paqësore. Pamja mediatike që shqiptarët dhe serbët marrin për njëri-tjetrin nga mediat kosovare dhe serbe është pothuajse ekskluzivisht e zymtë, bardh e zi dhe plot narrativa përçarëse.

Për t’iu kundërvënë narrativave të tilla, pranverën e kaluar PCi lançoi një çmim vjetor për storiet më të mira për bashkëjetesën ndëretnike, në gjuhën shqipe dhe në gjuhën serbe dhe në dy kategori – në formatin audio/vizual dhe atë të shkruar. Ceremonia e ndarjes së çmimeve për storiet më të mira në gjuhën serbe u mbajt më 28 shkurt në Qendrën e Mediave në Beograd. Ceremonia e ndarjes së çmimeve në gjuhën shqipe do të mbahet të enjten, më 3 mars.  

Juria përbëhej nga tre, ndër më të shquarit dhe më të dalluarit, gazetarë serbë, Jelena Obućina nga Newsmax Adria, Tamara Skrozza nga agjencia e lajmeve FoNet dhe Milivoje Mihajlović i cili punon për transmetuesin publik, RTS.

Çmimi i parë në formatin audio dhe video iu dha Zorica Krstić Vorgučić nga Radio KIM për storien e saj televizive “Pse është e rëndësishme të flasim gjuhën e fqinjëve tanë”. Duke falënderuar jurinë dhe PCi-në, znj. Krstić Vorgučić tha se është e pamundur t’i ikim faktit që serbët dhe shqiptarët janë të distancuar nga njëri-tjetri dhe se bëjnë jetë paralele. “Gjuha është e rëndësishme në mënyrë që të ndodhin ndryshime dhe shumica e serbëve nuk flasin shqip. Janë disa nisma të reja, disa kurse të reja të gjuhës dhe shpresoj që gjërat të ndryshojnë për të mirë”.

Çmimi i parë për formatin e shkruar iu dha Jelena Jorgačević, një reportere nga revista javore e Beogradit “Vreme” për storien e saj “Takimet në urat e rrënuara”. “Ne duhet të informojmë publikun për atë që po ndodh dhe gjërat janë larg të përsosurës. Por ne, gazetarët, nuk kemi pse të jemi piromanë dhe të ndezim flakët e urrejtjes”, tha Jelena me rastin e marrjes së çmimit.

Anëtarët e jurisë theksuan se në shoqëritë e ndara, gazetarët mund të bëjnë shumë më tepër për të përmirësuar marrëdhëniet ndëretnike. Tamara Skrozza tha se “Rëndësia e storieve të shpërblyera qëndron në faktin se ato shkojnë përtej raportimit të lajmeve të përditshme dhe kanë të bëjnë me jetën reale, e cila është gjithmonë shumë më komplekse dhe madje më e bukur sesa e bëjnë të duket lajmet e përditshme.”

Peaceful Change initiative – PCi (Nisma për Ndryshim Paqësor) ka kënaqësinë të prezantojë hulumtimin e ri, të ndërmarrë bashkërisht nga Universiteti i Beogradit dhe Universiteti i Prishtinës, që eksploron peizazhin aktual të nismave ndërkomunitare në Serbi dhe Kosovë. 

Hulumtimi – i cili u ndërmor si pjesë e projektit të financuar nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar, “Përforcimi i zërave lokalë për zhvillim me drejtëri” – kishte për synim eksplorimin e dy dimensioneve kyçe. Së pari, pozita e organizatave të shoqërisë civile (OSHC) në mesin e grupeve shoqërore dhe komuniteteve që ato pretendojnë se përfaqësojnë. Së dyti, çështjet e reja që kanë mobilizuar qytetarët të cilët më parë nuk janë përfshirë në angazhim qytetar, si dhe arsyet pse këto mobilizime kanë dalë të suksesshme.

Një nga rekomandimet kryesore që rrjedhin nga hulumtimi është se shoqëria civile do të duhej të vazhdojë të promovojë barazinë, solidaritetin dhe reciprocitetin, dhe të kundërshtojë narrativat përçarëse dhe etnike mbi identitetin dhe ballafaqimin me të kaluarën. Së këndejmi, organizatat e shoqërisë civile do të duhej të inkurajohen për angazhim lidhur me tema dhe çështje të vështira që shqetësojnë komunitetet, dhe jo vetëm të kultivojnë çështje që konsiderohen më pak politike në nismat e tyre ndërkomunitare.

Siç konkludoi Dr. Jelena Lončar, profesoreshë asistente në Fakultetin e Shkencave Politike pranë Universitetit të Beogradit, dhe një nga drejtueset e hulumtimit, ‘në Kosovë shoqëria civile është më e përqendruar nga e ardhmja, më optimiste se në Serbi, me bashkëpunim më të zhvilluar brenda dhe ndërmjet komuniteteve në nivelin lokal. Nga ana tjetër në Serbi, si përshtypje kryesore kemi mungesën e shpresës dhe motivimit për aktivizëm, ku pjesëmarrësit këmbëngulin se ka mungesë të ekspertizës, burimeve dhe vizioneve për të ardhmen. Në të njëjtën kohë ne kemi vënë re se po shfaqen organizata rinore që japin shpresë se aktivizmi në nivelin bazë është i mundur.’

Dr. Vjollca Krasniqi, profesoreshë e sociologjisë, në Fakultetin Filozofik pranë Universitetit të Prishtinës, e cila gjithashtu udhëhoqi hulumtimin, theksoi se, ‘historia e konfliktit ka lënë një trashëgimi të rëndë, si në Kosovë ashtu edhe në Serbi, edhe për organizatat e shoqërisë civile. Ato duhet të rivendosin besimin – të promovojnë tolerancën dhe bashkëpunimin – ndërmjet komuniteteve. Një gjetje e rëndësishme është se organizatat e shoqërisë civile besojnë se iniciativat ndërkomunitare janë të rëndësishme dhe domethënëse për kultivimin e marrëdhënieve ndëretnike, edhe përkundër faktit se narrativat kryesore mbeten të ndara.’

Dr. Orli Fridman, drejtues i Qendrës për Studime Krahasuese të Konflikteve në Fakultetin e Mediave dhe Komunikimit (FMK), Universiteti Singidunum, dhe këshilltar gjatë hulumtimit, shtoi se ‘forca – madje edhe bukuria – e hulumtimit është pasuria e tij me të dhëna empirike. Ka disa citate të shkëlqyera nga pjesëmarrësit që demonstrojnë praninë e vetë punës në terren. Si rezultat, raporti pasqyron një realitet kompleks dhe më të nuancuar në terren, i cili sfidon diskurset e përditshme ekzistuese.’

Hulumtimi është i disponueshëm për t’u shkarkuar nga uebsajti i PCi këtu:

Për më shumë informacion rreth hulumtimit, ju lutemi kontaktoni Ian Bancroft (ian.bancroft@peacefulchange.org).